مراقبت از پیانو
مراقبت از پیانو موضوع مورد توجه بسیاری از افراد میباشد و به همین جهت مهم است که بدانید بهترین راه نگهداری از پیانو به چه صورت میباشد، تا بتوانید تا حد ممکن از نواختن آن لذت ببرید.
پیانوهای آکوستیک با وجود ابعاد و وزن بالایی که دارند، سازهای نسبتاً حساسی هستند. این پیانوها از مواد طبیعی ساخته شده‌اند و شامل بسیاری از قطعات و اجزای کوچک هستند.
۸ مورد از بایدها و نبایدهایی که از بروز مشکلات پیشگیری می‌کند:
بهترین راه برای جلوگیری از بروز مشکلات در نگهداری پیانو، حفظ سلامت وضعیت پیانو از همان ابتدا است که در برخی موارد گفتنش بسیار آسان‌تر از انجامش است.
۱. دست های خود را قبل از نواختن پیانو بشویید. کثیفی انگشتها سریع‌تر از آنچه فکر می‌کنید روی کلیدها برجا می‌ماند. مطمئن شوید که دست‌ها قبل از لمس پیانو تمیز هستند.
۲. بدنه پیانو را زیاد لمس نکنید. اکثر پیانوها به علت براق بودن بدنه آنها، جاذب اثر انگشت هستند و عمل تمیز کردن آن نیز شاید به ظاهر مشکل را برطرف کند اما به مرور زمان موجب ایجاد خط و خش بر روی بدنه می‌گردد. پس تا حد امکان سعی کنید که از لمس بدنه پیانو خودداری گردد.
۳. در پیانوهای دیواری و گرند دربی طراحی شده که هنگام باز بودن آن پرتاب صدای پیانو بسیار بیشتر می‌گردد. از طرفی در پیانوهای گرند باز بودن درب زیبای ظاهری را دو چندان می‌گرداند. اما بهتر است هنگامی که از پیانو استفاده نمی‌گردد، درب را باز نگذارید. چون باز بودن درب باعث تجمع موی حیوانات خانگی و گرد و غبار در داخل پیانو می‌شود و همچنین خطر افتادن اشیاء به‌صورت تصادفی داخل آن را افزایش می‌دهد که این موارد موجب آسیب دیدن پیانو می‌گردد.
۴. قطعات داخلی پیانو را لمس نکنید. اجزای داخلی پیانو بسیار حساس و ظریف هستند. حتی جابه‌جایی یک قطعه کوچک می‌تواند باعث از کار افتادن یک کلید کامل شود. بهتر است هر زمان که با یک مشکل مکانیکی مواجه شدید، یا حتی وقتی اشیا خارجی داخل پیانو افتاد، با یک کارشناس مشورت کنید.
۵. چیزی روی پیانو قرار ندهید. مطمئناً یک گلدان گل یا شمعدان یا یک مجسمه می‌تواند به‌عنوان دکور زیبایی پیانو را بیشتر کند، اما توصیه می‌گردد که از پیانوی گران‌قیمت خود به‌عنوان یک قفسه استفاده نکنید. باید تا حد ممکن احتمال وقوع حادثه را کاهش دهید. این موارد شامل مواد غذایی، سیگار روشن و نوشیدنی‌ها نیز می‌شود. پس سعی کنید آنها را از پیانوی خود دور نگه دارید.
۶. به صورت دوره‌ای پیانو را کوک کنید. در یک پیانوی کوک شده فشاری که بر روی سیم‌ها وارد می‌شود در حدود ۱۸ تُن است که مابین ۲۴۰ سیم تقسیم شده. غفلت از کوک مرتب پیانو، باعث کاهش کشش سیم‌ها و از بین رفتن این تعادل ظریف می‌شود. بنابراین، حتی اگر زیاد هم نمی‌نوازید، پیانو را مرتباً کوک کنید. اگر مدت زیادی از آخرین کوک گذشته است، قطعات کوچک و اتصالات پیانو به مرور سفت و خشک می‌گردند.
۷. به صورت مرتب پیانو بنوازید. این کار بسیار اهمیت دارد. چون هر چه بیشتر ساز بنوازید، بیشتر با حالت مطلوب صدای پیانوی خود آشنا می‌شوید و سریع‌تر متوجه خواهید شد که چه زمانی مشکلی بوجود آمده و نیاز به کوک و تعمیر دارد. به‌علاوه، لذت بردن از موسیقی و خلق آن همان دلیلی است که پیانو برای آن ساخته شده است.
پیانو را در منزل چگونه قرار دهیم:
پیانو یک دستگاه فوق‌العاده است که تقریباً می‌توان به دکوراسیون هر منزلی اضافه نمود. پس از زیبایی آن لذت ببرید و زیاد نگران نباشید.
با این حال، اگر پیانوی آکوستیک دارید، قرار دادن آن در یک جای مناسب و درست بخش مهمی از نگهداری پیانو است که باید به آن توجه گردد.
در ابتدا باید یک مکان با رطوبت ثابت پیدا کنید.
چون پیانوها از تغییرات شدید رطوبتی به شدت آسیب می‌بینند.
نوسانات رطوبتی برای چوب پیانو مشکل‌ساز است به‌ویژه برای صفحه صدا (Sound Board) پیانو که یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین قسمت‌های پیانو است.
زمانی که چوب صفحه صدا بر اثر رطوبت حتی کمی متورم شود، به روی کشش سیم‌ها تأثیر گذاشته که باعث تغییر در کوک پیانو می‌گردد. مهم‌تر از آن، الیاف چوبی صفحه صدا کشیده و منقبض می‌شوند که ممکن است منجر به ترک‌خوردگی شود. این مشکل بزرگی است که باید از آن جلوگیری شود.
به همین دلیل، هرگز پیانوی آکوستیک را نزدیک به دریچه‌های گرمایش یا تهویه مطبوع قرار ندهید، مگر اینکه جهت دهانه دریچه‌ها تغییر داده شوند.
پیانو دور از نور مستقیم خورشید نگهداری گردد.
همچنین توصیه می‌شود پیانو دور از پنجره‌ها قرار گیرد.
نور خورشید می‌تواند برای پوشش پیانو مضر باشد، باعث کمرنگ شدن یا ترک‌خوردگی به‌ویژه در رنگ چوبی بدنه پیانو شده و همچنین گرد و غبار بیشتری را بر روی آن نشان دهد. اگر اتاق تنها نور ملایمی دریافت می‌کند، پرده‌های نازک یا کرکره‌ها معمولاً کافی خواهند بود.
فضای کافی برای قرارگیری پیانو فراهم کنید.
یک نکته که برای همه پیانوها قابل‌توجه است، توجه به تردد اطراف پیانو است.
اگر پیانو را در مکانی قرار دهید که افراد زیاد از کنار آن عبور می‌کنند، ممکن است کسی به‌طور تصادفی به آن برخورد کند و به خود یا پیانو آسیب برساند. بنابراین، به پیانوی خود فضای کافی بدهید.
در نهایت، پیانوها وزن بسیار بالایی دارند و ممکن است هنگام انتقال واژگون شوند و به افراد غیر متخصص در جابجایی آسیب‌های جدی بزنند. معمولاً بهترین کار این است که از حرفه‌ای‌ها برای جابجایی پیانو کمک بگیرید، حتی اگر فقط از یک اتاق به اتاق دیگر باشد. بنابراین، باید مطمئن شوید که مکانی مناسب برای پیانو در نظر گرفته شود که برای سال‌ها و دهه‌ها در آن بصورت سالم باقی بماند.
پیانو را چگونه تمیز کنیم
تمیز کردن بخش‌های مختلف پیانو نیاز به دقت زیادی دارد. بسیاری از موارد بستگی به نوع پیانو و پوشش بدنه پیانو دارد که بیش از هر چیز، توصیه می‌گردد از تکنسین های حرفه‌ای مشاوره گرفته شود. باید بسیار مراقب باشید تا به پیانوی خود آسیب نزنید، چون هیچ کس نمی‌خواهد نگهداری پیانو به تعمیر پیانو تبدیل شود.
از چه چیزی برای تمیز کردن بدنه پیانو استفاده کنیم
آب کاملاً مناسب است. در واقع، اگر فقط می‌خواهید گرد و غبار و اثر انگشتها را پاک کنید، بهترین توصیه است.
با این حال، فقط از پارچه‌های نرم و نم‌دار به‌علاوه یک پارچه نرم خشک استفاده کنید. از دستمال‌های کاغذی استفاده نکنید زیرا ممکن است به پیانو آسیب بزنند. و همواره مایعات اضافی را به‌سرعت پاک کنید تا به چیزی آسیب نرسد.
۳ نوع پوشش رایجی که روی بدنه پیانوها بکار برده می‌شود و روش های تمیز نمودن آنها در ذیل آمده است:
پوشش‌های Polyester – این پوشش‌ها به پلاستیک‌های بکار رفته در لنزهای عینک نزدیک هستند. ضدآب و بسیار مقاوم می‌باشند، بنابراین بیشتر تمیزکننده‌های ساده مانند آمونیاک، پراکسید هیدروژن و سرکه مناسب تمیز کردن آنها است. از روغن‌ها و واکس‌ها استفاده نکنید! توجه داشته باشید که این پوشش ممکن است خراشیده یا لب‌پریده شود.
پوشش‌های Satin – یکی از سخت‌ترین پوشش‌ها برای نگهداری میباشد زیرا جاذب اثر انگشت و چربی است. اگر در هر مرتبه چندین بار تمیز گردد، ممکن است به‌تدریج درخشش پیدا کند. دقت کنید که از تمیزکننده‌های تخصصی استفاده گردد است و با یک تکنسین در این مورد مشورت گرفته شود.
پوشش‌های Lacquer– بسیاری از پیانوهای قدیمی با لاک نیتروسلولز پوشش داده شده‌اند. در این صورت، باید از تمیزکننده‌های تخصصی در این موارد استفاده گردد.
و توصیه آخر اینکه در استفاده از مواد تمیزکننده خلاقیت به خرج ندهید. گاهی اوقات مردم از شیر برای سفید کردن کلیدهای پیانو یا خمیر دندان برای کلیدهای مشکی و غیره استفاده می‌کنند. این کار را نکنید! و هرگز از سفیدکننده استفاده نکنید!
بخش‌های مختلف پیانو را چگونه تمیز کنیم
کلیدها – گرد و غبار، آلودگی و چربی انگشتها به‌سرعت روی صفحه‌کلید پیانو جمع می‌شوند. این نه‌تنها ناخوشایند است، بلکه می‌تواند هنگام نواختن بر روی انگشت‌گذاری شما تأثیر بگذارد. مراقب باشید هنگام تمیز کردن آب بین کلیدها نفوذ نکند. چون درون چوب کلیدها نفوذ کرده و موجب آسیب می‌گردد. از آب یا محلول بسیار کمی استفاده کنید و بلافاصله مایع اضافی را پاک کنید.
بدنه – باز هم به آب اضافی توجه کنید و مطمئن شوید که از نرم‌ترین پارچه ممکن استفاده می‌کنید. باید از خراشیدن بدنه یا آسیب به پوشش آن با محلول‌های تمیزکننده قوی خودداری کنید. پس از تمیز کردن یک پیانوی آکوستیک، می‌توانید در صورت نیاز برای درخشندگی بیشتر، آن را از طریق مواد پولیش جلا دهید.
پدال‌ها و سخت‌افزار – به پوسته‌پوسته شدن آبکاری پدال‌ها دقت کنید، اما بیشتر پدال‌ها، دستگیره‌ها و براکت‌های نگهدارنده نت موسیقی از برنج خالص ساخته شده‌اند. آنها را می‌توان با تمیزکننده‌های فلز تمیز کرد. می‌توانید سطوح اطراف را با نوار چسب محافظت کنید، به‌ویژه هر چیزی که جاذب باشد مانند نمد، تا از لکه‌دار شدن یا سخت شدن جلوگیری کنید.
تعمیرات گاه‌به‌گاه پیانو
کوک شدن پیانو فقط به تنظیم گام سیم‌های پیانو کمک می‌کند در حالی که عملکرد پیانو نیز با گذشت زمان نیاز به تنظیم خواهد داشت، زیرا قطعات کوچک جابه‌جا یا فرسوده می‌شوند.
به‌نوعی، کوک پیانو مانند تعویض روغن خودرو است. این حداقل کاری است که باید انجام دهید، و اگر به‌طور منظم این کار را انجام دهید، عمر خودرو (یا پیانو) بیشتر خواهد شد. اما این کار مشکل ترمزهای جیرجیرکننده، رادیاتور خراب، مشکلات الکتریکی و غیره را حل نمی‌کند.
یک تکنسین باید بتواند مشکلات آشکار مکانیسم را هنگام کوک پیانو تشخیص دهد. اما اگر چیزی توجه شما را جلب کرده است، حتماً از قبل به آنها اطلاع دهید. بهتر است این کار را هنگام برنامه‌ریزی برای کوک انجام دهید تا آنها بتوانند به‌درستی مشکل را تشخیص داده و برطرف نمایند.
